[Thái Lan] Hệ thống thủy lợi mới!

Tới năm 2025, Thái Lan đặt mục tiêu xây dựng được 440 hệ thống cung cấp nước ngầm cho nông nghiệp và tưới được cho 411.000 rai, tương đương khoảng 67.000ha đất nông nghiệp thường xuyên khô hạn, không có hệ thống công trình thủy lợi hoặc hệ thống công trình thủy lợi không đáp ứng được nhu cầu tưới tiêu, kế hoạch sản xuất.

Từng công tác nhiều năm trong lĩnh vực thủy lợi, mình hiểu rõ vấn đề lớn nhất của bà con nông dân và của ngành nông nghiệp đó chính là nước tưới. Làm sao chủ động được nguồn nước tưới với chi phí thấp.

Nguồn nước chất lượng, ổn định, và rẻ là điều mà bà con nông dân ở đâu cũng cần, nó là tiên quyết để phát triển nông nghiệp cho mỗi vùng, mỗi cộng đồng nhỏ.

Ở Việt Nam, hệ thống thủy lợi chỉ để phục vụ cho mục tiêu chính là cây lúa, bởi vậy để phát triển kinh tế nông nghiệp cho những loại cây trồng khác nông dân phải chủ động tìm kiếm nguồn nước, tự tìm kiếm và xây dựng hệ thống cung cấp nước cho riêng mình.

Thế nhưng có sự chồng chéo giữa 2 bộ ngành, bên nông nghiệp thì muốn có nước tưới cho dân, bên tài nguyên thì tuýt còi vì tài nguyên nước ngầm cần được khai thác hợp lý, cần cấp phép, trong khi đào ao hồ, kênh mương dẫn để trữ nước mưa cũng bị hạn chế về chiều sâu và quy mô đào, thậm chí còn quy vào tội phá hoại tài nguyên đất nông nghiệp.

Thế nên câu chuyện nước tưới của nông dân mình nó nóng lắm, trăn trở lắm.

Từng đi khắp đất nước, từ địa đầu Tây Bắc, Đông Bắc, cho tới duyên hải miền Trung, Tây Nguyên, Đông Nam Bộ trở xuôi miền Tây tới tận Cà Mau, thậm chí ra tận Trường Sa (flex), tới đâu mình cũng để ý nhất chuyện nước nông nghiệp, chuyện bà con mình canh tác, tưới nước ra sao.

Ở đâu cũng là vấn đề rất bức thiết, những nơi vùng cao, người dân chẳng biết làm gì vào mùa khô, nhìn đồng ruộng, nhìn đồi nương cứ phơi bạc ra, chăn nuôi không, trồng trọt không.

Nước cho nông nghiệp cần được nhìn nhận là phúc lợi cho nông dân. Nhà nước phải chăm lo cho nông dân trước hết phải lo được nước tưới. Bảo vệ tài nguyên nước ngầm cũng quý, nhưng nông dân cũng phải sống, phải canh tác. Làm sao để hài hòa 2 tiêu này?

Thái Lan một lần nữa chính là câu trả lời.

Mỗi một hệ thống cung cấp nước ngầm cho nông nghiệp như thế này chỉ đảm nhận 10-15ha, thậm chí còn ít hơn, nhưng nó là sự đảm bảo 24/24, nông dân có nước bất cứ khi nào họ cần. Họ trồng ngô cũng được, trồng cỏ cũng được, mà nuôi ếch, nuôi cua cũng xong, đâu phải cứ là lúa thì tôi mới cung cấp nước tưới.

Nước được cung cấp đầy đủ cho nông dân, đi kèm với đó là nhiều biện pháp khuyến khích nông dân canh tác tiết kiệm nước như canh tác hữu cơ, đồng cỏ, và các biện pháp cơ giới như đào ao, đào kênh để thu hoạch và điều phối nước mưa, bổ sung nước ngầm trở lại cho các giếng khoan.

Kinh tế thì để thành thị, khu công nghiệp, cảng biển, khu chế xuất gánh đỡ, còn nông thôn, nông dân là hậu phương, chăm lo lương thực, thịt thà, rau dưa, là nơi du lịch, nghỉ ngơi.

Là nơi để về!